04 Extra L'equipament d'in legiunari roman Sco vestgì da basa purtavan tut ils Romans ina chamischa lunga, la tunica. In legiunari purtava duas tunicas, quella suten da glin, quella suren da launa.Dissegn: Museum retic + La sandalas romanas robustas da tgirom (caliga) avevan solas enferradas. In legiunari aveva mo in pèr sandalas.Dissegn: Museum retic + In schal da launa (focale) na deva betg mo chaud, mabain impediva er che l'armadira scurtgava la pel.Dissegn: Museum retic + Ina gippa dad anzas da fier (lorica) protegiva il corp da blessuras en il cumbat, senza restrenscher la libertad da sa mover. Mo uffiziers purtavan cuirass musculars ritgamain ornads cun plattas davant e davos.Dissegn: Museum retic + Sco protecziun dal bassventer purtavan legiunaris ina tschinta (cingulum militare). Vi da quella pendevan bindels da tgirom cun ferradira da metal. La tschinta serviva er sco segn che distingueva ils schuldads, cur ch'els na purtavan naginas armas.Dissegn: Museum retic + La spada curta (gladius) era l'arma la pli impurtanta d'in legiunari. Ella era in'arma da piz gizzada da tuttas duas varts e vegniva purtada a sanestra.Dissegn: Museum retic + Il stilet (pugio) serviva sin il pli sco arma per il cas d'urgenza. Ornà ritgamain era el in object da reputaziun e vegniva forsa er surdà sco distincziun.Dissegn: Museum retic + La chapellina romana (cassis) protegiva il frunt e las tempras sco er la tatona cun palas e las varts dal chau cun paravistas. La fatscha era libra.Dissegn: Museum retic + Il scut rectangular combel (scutum) sa cumponiva da pliras stresas da finas plattas da lain. El vegniva savens ornà cun simbols da la legiun. In bot sin il scut protegiva supplementarmain il maun dal legiunari. Per marschar vegniva il scut purtà sin il dies cun tschintas.Dissegn: Museum retic + Per finir manca mo pli la lantscha (pilum). La vestgadira, las armas e l'armadira d'in legiunari pront per il cumbat pasavan ensemen var 30 kg. Sch'ins quinta anc vitiers la bagascha da marsch, pasava ses equipament schizunt 50 kg. Il consul Gaius Marius aveva disponì en il 2. tschientaner a.C. che mintga legiunari stoppia purtar sez sia bagascha. Dapi lura vegnivan ils legiunaris numnads per spass er «ils mils da Marius».Dissegn: Museum retic +