09 Extra Reverenda, guerrier, politicher: La vita da Gieri Genatsch Silvaplauna en Engiadin'Ota. Gieri Genatsch nascha l'onn 1596 e crescha si a Silvaplauna. A Turitg ed a Basilea fa el la scolaziun da reverenda refurmà. L'onn 1617 daventa el reverenda da Scharàns. Il medem mument è el entrà en la partida veneziana sut la direcziun da la famiglia grischuna dals Salis.Maletg: Museum retic + Tusaun, lieu da la dretgira penala dal 1618. Frantscha, Venezia, Spagna ed Austria tschertgan partisans en las Trais Lias. La confessiun separa supplementarmain il pajais. Il giuven Genatsch sa participescha a la dretgira penala da Tusaun. Là vegn l'archiprer catolic Nicolò Rusca torturà a mort: in omicidi giudizial.Maletgs: Museum retic/possess privat + Tavla eraldica da la famiglia Buol. Genatsch marida l'onn 1620 Anna Buol (1598‒1673). Ses bab era in cumandant da mercenaris da gronda influenza. Per Genatsch, il simpel figl d'in reverenda, signifitga questa maridaglia in avanzament social. Els han sis uffants communabels.Fotografia: Museum retic + Il «Murdraretsch da Vuclina» dal 1629. A Berbenno en Vuclina surpiglia Genatsch l'onn 1620 sco reverenda ina pitschna plaiv refurmada. Mo pauc pli tard capita il «Sacro Macello», la revolta da la Vuclina cunter il domini grischun. Blers protestants vegnan mazzads. Genatsch po mitschar. Ussa sa mida il reverenda en in guerrier.Maletg: Museum retic + L'assassinat da Pompejus von Planta. L'onn 1621 assaglian Genatsch e ses cumpogns il cumandant da la partida spagnola-habsburgaisa Pompejus von Planta en ses chastè Rietberg. Els al mazzan cun ina sigir.Maletg: Museum retic + Vista dal Porta sut a Cuira. Ils proxims onns passenta Genatsch per gronda part en servetsch mercenar en Germania. El cuntanscha il grad d'in chapitani. L'onn 1627 mazza el ses ami e superiur militar Jacob Ruinelli en in duel davant la porta da la citad da Cuira.Maletg: Museum retic + Caricatura: al stadi da las Trais Lias cun blers chaus èn liads ils mauns cun daners mercenars. Genatsch mida en servetschs franzos. El serva al general Duc Henri de Rohan, il delegà franzos tar las Trais Lias. Ensemen reconquistan els la Vuclina. Ussa è Genatsch in cumandant da mercenaris bainstant e da gronda influenza politica. Il chau sisum a sanestra da la caricatura vegn attribuì ad el.Maletg: Museum retic + Henri de Rohan e la «Rohanschanze». Invanamain speran ils Grischuns che la Frantscha als dettia enavos la Vuclina sco terra subdita. Sin quai s'uneschan uffiziers e politichers grischuns en la «Lia da la chadaina» cunter la Frantscha. Genatsch sforza Henri de Rohan l'onn 1637 a la «Rohanschanze» sper Maiavilla da capitular.Maletg: Museum retic + La funtauna «Las larmas da Lucrezia» da l'artist Christoph Haerle. Genatsch mida a la partida spagnola-habsburgaisa e cun quai la confessiun: el daventa catolic. Ussa ha el inimis da tut las varts. L'onn 1639 vegn el mazzà cun ina sigir durant il tschaiver a Cuira en l'ustaria «Zum staubigen Hüetli». Ses assassin na vegn betg chattà. Oz stat questa funtauna al lieu dal mazzament.Fotografia: Christoph Haerle +