1974

trapla d'urs (trapla da fier)

Silvaplauna, 19avel tschientaner

Sch'in urs passava en ils giufs stendids cun ina plima d'ina trapla da fier, pitgavan quels in encunter l'auter e l'animal era a ferm. Talas traplas eran derasadas en Svizra en il 19avel tschientaner, oz èn ellas scumandadas.

L'uman ha gia adina gì ina relaziun ambivalenta cun animals da rapina gronds: sco simbol da pussanza ornava l'urs vopnas, ses dents vegnivan purtads sco amulets e tgi che dumagnava da domesticar in urs, pudeva quintar cun admiraziun e stima. En l'urs selvadi vesev'ins però ina smanatscha: il 1904 han ins sajettà en la Val Mingèr l'ultim animal per entant. Dapi il 2005 immigreschan regularmain urs brins da l'Italia en Svizra. Ina nova moda dad ir enturn cun ils vegls animals selvadis è pia dumandada.