Critica dal mercenariat
Mils chargiads cun daners da reclama passan la porta da la citad da Cuira. D'ina vart eran ils daners europeics per servetschs mercenars ina pussaivladad da gudogn impurtanta per ils Grischuns. Da l'autra vart han els provocà dependenzas: Las elitas politicas dal Grischun eran obligadas er envers ils interess da lur prinzis europeics respectivs. Quai vegniva crititgà adina puspè.Maletg: e-codices
+
Allegoria da la condemnaziun dals servetschs mercenars e da las pensiuns enturn 1625. Il mercenari federal è rentà cun chadainas vi d'in palaz roial. Sper el è in satg plain daners, la paja, per la quala el ha unfrì sia libertad.Maletg: Museum naziunal svizzer, LM-24998
+
Recrutaziun da novs mercenaris en la stiva da la mastergnanza, enturn 1521. Il gravader d'arom e pictur sin vaider Urs Graf (enturn 1485 fin 1528) ha sez manà la vita privlusa da mercenari. En ses maletgs è el s’occupà criticamain cun il servetsch mercenar. Qua mussa el la recrutaziun per il servetsch militar. La mort è gia pronta.Maletg: Urs Graf. Museum d'art da Basilea, Collecziun online, Inv. U.IX.17
+
Allegoria dal guerrier che daventa murdieu, enturn 1514‒1515. Er il pictur bernais Niklaus Manuel Deutsch enconuscheva il servetsch mercenar ord atgna experientscha. En sia allegoria mussa el la gronda ristga dal simpel schuldà da returnar pover e blessà dal servetsch ester.Maletg: Niklaus Manuel Deutsch. bpk / cabinet da gravuras d'arom, SMB / Jörg P. Anders
+
Lescha federala svizra dals 30 da settember 1859 concernent la recrutaziun e l'entrada en servetsch militar ester (per tudestg).
+