11 – Posiziun dal object

Da purs e da muntognas

2. plaun

11

Da purs e da muntognas

Sutga da mulscher, Cumbel, ca. 2. mesadad dal 19avel tschientaner
11

Sutga da mulscher, Cumbel, ca. 2. mesadad dal 19avel tschientaner

Noss object d'exposiziun, ina sutga da mulscher, era ina giada in utensil indispensabel en il mintgadi puril. El consista d'ina pitga cun ina surfatscha per seser e serviva sco urdain da seser purtabel per mulscher. Ella stat per la basa d'existenza la pli impurtanta dal Grischun, dapi che umans èn sa domiciliads qua: per l'agricultura.

Bain è er cumprovada gia baud la cultivaziun da plantas da niz sco graun, vin, fritga, chastognas u chonv. Per motivs topografics e climatics giugava però l'allevament da muvel la rolla la pli impurtanta en la gronda part da las regiuns dal Grischun. Il cumenzament è vegnì tegnì en emprima lingia muvel manidel, nursas, chauras u portgs. A partir dal temp medieval tardiv eran quai adina pli savens arments. En quest connex è s'etablì in sistem d'economia d'alp da trais stgalims: La primavaira vegniva la muaglia messa sin pastgiras ch'èn situadas pli aut, sin ils uschenumnads mises u primarans, la stad alura ad alp. L'enviern turnava la muaglia en stalla e vegniva pavlada cun fain. La stagiun fraida vegniva duvrada dals umans per far lavurs da textil u da lain e per cultivar ils guauds.

En emprima lingia vegnivi producì per l'agen diever. Cun vender products e muaglia, en emprima lingia en la Lumbardia, pudevan vegnir cuntanschidas entradas supplementaras.Pir en il 20avel tschientaner hai dà midadas fundamentalas en l'agricultura grazia a la mecanisaziun, a l'arrundaziun dal terren ed a l'electrificaziun.

Ihr Browser unterstützt kein HTML5 Audio.